İlk olarak aklınıza Yüzüklerin Efendisi filmindeki “Orklar” gelebilir. Ancak bu yazımızda orta dünyadaki insan düşmanlarından değil, modern dünyanın orklarından bahsedeceğiz. Görünüş itibari ile insana benzeyen bu yaratıklar, genellikle medya ortamlarında “saygın” olarak tanımlanırlar. Ancak içlerinde orkları özletecek derecede bin bir türlü rezillik barındıran bu canlılar korkularından dolayı genel olarak korumasız da gezemezler. Dini inançları tabi ki vardır; paraya taparlar.
Özellikle 17. yy Sanayi Devrimi dördüncü tür yaratıklarımızın en önemli dönüm noktalarından biridir. Gelişen sanayi ve seri üretim beraberinde para ve kar hırsı güden bu yaratıkların belirginleşmesini kolaylaştırmıştır. Seri üretime bağlı olarak artan hammadde ihtiyacıyla birlikte; artık doğa bir varlık olmaktan tamamen çıkmış ve bir kaynak olarak görülmeye başlanmıştır. Ne yazık ki günümüz doğasının koruyucusu bir “Ağaçsakalımız” yok. Doğayı koruma görevini insanlar üstleniyor. Bu türün aralarındaki rekabete ve para hırsına her yıl binlerce ağaç, kilometrelerce arazi kurban gitmektedir. Öyle ki sadece doğaya değil, kendi türünü de harcamaktadırlar; yetersiz denetim ve alınmayan önlemler yüzünden iş kazlarında yüzlerce insanın ölümüyle karşılaşılmaktadır.
Daha yakından gözlemlediğimiz Türkiye’den güncel örneklerle bu dördüncü türün eylemlerinden bir kaçını ele alalım ki tanıması kolay olsun.
Bu yazıyı okuyan herkesin aklına ilk olarak gelecek olduğunu tahmin ettiğim, 2013 yılında Türkiye’de şanlı bir direnişe vesile olan “Gezi Parkı” olayları; öyle ki açıklamaya gerek bile yok, sorumluların kim olduğuna kadar zaten biliyorsunuz. Hayır Sauron değil, o Amerika’da Türkiye ayağı ile Saruman ilgileniyor.
Yetersiz önlem ve denetlemeden dolayı Soma’da 301 tane işçinin ölümüyle sonuçlanan katliamın suçlularından hala hesap sorulmadığı gerçeğini de buraya not düşmeden geçmeyelim. “Bir cinayeti görüp de sessiz kalıyorsan sen de katilden yanasın.” Günümüz yargısını açıklayan bir cümle olabilir. Aklıma Saruman’ın büyüsü ile ele geçirilen Kral Théoden geldi nedense,
Eylemlere devam edecek olursak; Yol yapımı gerekçesiyle ODTÜ Ormanı’nda 3000 tane ağaç kesen Ankara Belediyesi’ni eklemeden geçmek olmaz (1). Aynı şekilde Cerrattepe’de, “milletin a… koyacağız” diyen yaratığın yönetimindeki Cengiz Holding bünyesinde maden faaliyeti yürütmek adına kirletilen dere ve kesilen ağaçları unutmamak gerek (2). Görünen o ki Marks’ın sözlerinin doğruluğu hala korunuyor; Kapitalizm gölgesini satamadığı ağacı yerle bir ediyor. (Neredesin AĞAÇSAKAL?)
İzmir’de yol yapımı adına imzalanan projede yılda yirmi bin flamingonun geldiği Gediz Deltası yok olma tehlikesi ile karşı karşıya kalmıştır (3).
Tekirdağ’ın Kapaklı ilçesinde, doğa ve insanlar için zararları açıkça ortaya konulan termik santral, bölge halkının direnişlerine rağmen yapılmaya çalışılmaktadır (4). Gondor’a artçı saldırılar oluyor!
Sanıyoruz ki bu örnekler türü tanımlayabilmemiz adına yeterli olacaktır. Görüldüğü üzere tek derdi para kasaları ve çek defterleri olan bu tür, insanların arasında şimdilik rahatlıkla dolanabilmektedir. İnsanların arasında dediysem genelde Isengard’da oturuyorlar. Ancak gün gelip, devran dönecektir elbet… Belki beşinci günün şafağında bir Gandalf gelmese de, insanlar kendi Aragornlarını yaratacaktır. Modern dünyanın orklarına karşı.
Büyük usta Nazım Hikmet yıllar öncesinde yazdığı bir şiirinde şöyle tanımlamış bu yaratıkları;
Onlar ümidin düşmanıdır, sevgilim,
akarsuyun
meyve çağında ağacın,
serip gelişen hayatın düşmanı.
Çünkü ölüm vurdu damgasını alınlarına :
Çürüyen diş, dökülen et,
bir daha geri dönmemek üzere yıkılıp gidecekler,
Ve elbette ki, sevgilim, elbet,
dolaşacaktır elini kolunu sallaya sallaya,
dolaşacaktır en şanlı elbisesiyle,
işçi tulumuyla,
bu güzelim memlekette hürriyet.
Bursa da havlucu Recebe,
Karabük fabrikasında tesviyeci Hasana düşman,
fakir köylü Hatçe kadına,
ırgat Süleymana düşman,
sana düşman, bana düşman,
düşünen insana düşman,
vatan ki bu insanların evidir,
sevgilim, onlar vatana düşman…
(1) ODTÜ Ormanı’nda Doğa Katliamı: Yol çalışması için üç bin ağaç kesilecek – Yeşil Gazete
(2) Cerattepe’yi öldürüyorlar…. Maden katliama başladı – Cumhuriyet Gazetesi
(3) Gediz Deltası’ndan geçecek otoyol projesine karşı eylem: Flamingoma dokunma! – Yeşil Gazete
(4) Tekirdağ termik santral istemiyor – ABC Gazetesi
İzmir Direniyor’dan Volkan