Hepimizin bildiği üzere ABD’de de ortaya çıkan bir kültür vardır, bu kültürün adı HİP-HOP olarak bilinir. Hip-Hop kültürünün müziği “Rap” olarak ortaya çıkmıştır.
Hip-Hop kültürü genelde ABD’de sömürge olan siyahi aileler arasında yaygın olmakla birlikte bizzat ABD’li siyahilere ait bir kültürdür. Rap parçası yapan gangster siyahi gruplar öylesine kelimeler kurarlar ki çoğu zaman ABD’li beyazlar bu sözlerin anlamını araştırmakla didinirler. Bu ufak detay esasen rapin Afrika göçmeni sömürge siyahilerin kültürüne işaret etmektedir.
Rap’in yanı sıra, rap müziğin altyapılarını oluşturan DJ’lik, bu kültürün dansı breakdance ve duvarlara şekiller ile yazı ve görsel çizilerek oluşturulan graffiti gibi Hip-Hop’un dört ana sanat faaliyeti vardır.
Rap; ABD tarafından, Afrika kökenli sömürge insanlara ait Hip-Hop kültürünün müziğidir. Rap’in ” “Rhytm And Poem”(Ritim ve Şiir ya da Ritmik Şiir) ve “Rhytmic African Poetry” (Ritmik Afrika Şiiri) sözcüklerinin birer kısaltması olduğu doğrudur, ancak sömürge insanların ABD’ye getirdiği kültürün müziğine de yeni bir sözcük anlamı bulunması gerekiyordu ve sömürgeciler Hip-Hop kültürünün müziği olan Rap’e “Ağır eleştiri” sözcük anlamını getirdiler.
Rap, sözlerin müziğin tempo ve ritmine uyarlanarak söylendiği bir yapıdadır. Rap yıllar boyunca değişim geçirmiştir ve rap içinde çeşitli alt türler oluşmuştur. Bunlara örnek olarak Gangsta, G-funk, Hardcore, Party ve Pesimist rap gibi örnekler gösterilebilir.
Tarihi olarak Rapi ele alırsak eğer 1970 tarihine bakmamız gerekir. -Daha öncesi de mevcuttur, ancak biz, bu tarihten başlayalım. 1970’de Afrika kökenli siyahilerin, ABD tarafından kontrol altına alınarak belli bölgelerde yaşamasına izin verilip, ufak, bakımsız mahallelerde “Getto” olarak siyahileri ABD’nin elit, zengin tabakalarından ayrılması durumu söz konusudur.
Böylesine ayrımcı ve ırkçı uygulamaya karşı Afrika’lı sömürge siyahiler itildikleri mahallelerde çeteleşmeye başlayarak sokak başlarında grup halinde gezmeye, sokaklarına baskıcı, ırkçı polisleri sokmamaya ve bu kültürün ilk grafitisi diyebileceğimiz şekilde duvarlara “Polis giremez!” içerikli polis karşıtı grafitiler yapmaya başlamalarıdır.
Daha sonra Afrika kökenli “Getto” mahallelerde çeteleşme yaygınlaşmaya başlamış ve birer tepki olarak yükselmiştir. Her getto mahallesinde yetişen yeni nesil çocuklar doğrudan bu “Baş kaldırı” kültürüyle politize oluyor ve büyüklerinin başında oldukları “Gangster Family” tarzına uygun gruplara üye oluyorlardı. Dahada öncelere dayanan ırkçı politikalar artık tepkisiz kalmıyordu.
Artık ABD’ye kadar gelen bu kültür, sömürgeci ve ırkçı uygulamaların sorumlusu ABD hükumetine ve onların politik sorumlularının başına bela olmaya başlıyordu. “Gangster Rap” müziği getto mahallenin sokaklarından duyulur hale gelmişti. Siyahi çetelerin, mahalleye baskı için girdiği 1971-72 yıllarında polisin karşısına çıkan “Gangster Family” çeteleri polislerin başına büyük bela oluyor ve ABD polisi kayıp vermeye başlıyordu.
Mahalleye giren ırkçı ve baskıcı ABD polislerinin her püskürtülmesinde Hip-hop kültürünün müziği olan ve ABD’de yaşanan olaylar, olgular sonrası ortaya çıkan “Gangster Rap” ve Rapçılar çetelerin başarısına dair şarkılar yapıyor ve “Anti-Police” rap yapıyorlardı.
Anti-Police içerikli “Gangster Rap” parçasına örnek vermek gerekirse bünyesinde önemli ve şöhrete ulaşmış çete üyelerini barındıran ABD’de gangster rapın “Baba”ları olarak dillendirilen “NWA” grubunun “Fuck Tha Police” parçasını örnek verebiliriz.
ABD’nin sömürgeci politikası ve ırkçı uygulamaları artık Afrika kökenli çetelerin kendilerine öz kültürleriyle yoğurdukları ve politize oldukları orjinalite ile savaş haline girmişti.
RAP SANATININ POLİTİK RAPÇILARI
Rap’in bu isyan özelliğini tavır olarak en iyi yansıtanlar bizce NWA ve Tupac Amaru Shakur’dur. NWA’in “FUCK THE POLICE” şarkısı zenci gettolarında ki polis şiddetine karşı tepkiyi muazzam bir biçimde ifa etmiş ve yıllardan beri Rap’te temel simge olarak yerini korumuştur. Bunun yanında siyasi yaşam tarzını, siyasi protest müziği ve protest eylemselliği ve örgütlenmeyi zirveye taşıyan isim de Tupac Shakur’dur. Öyle ki, Tupac her ne kadar “ben bir rol model olmayı reddediyorum” dese de, temelde baskıcı ABD devletinin alkışlayacağı bir rol model olmayı reddetmiştir. O aslında öfkeli siyahi gençler için politik bir rol model olmuştur. Keza Tupac ayni zamanda bir eylem adamıdır. Rant için devlet tarafından da gettolarda pohpohlanan büyük Blood ve Crip çete kavgalarını kendi döneminde sonlandırmış, siyahların birbirlerine karşı silah sıkmalarını büyük ölçüde engellemiştir.
Thug Life adini verdiği gangster kuralları oluşturmuş ve sokak şiddetini ilk etapta belli bir oranda “ehlileştirmiş”tir. Annesi de eski bir Kara Panter Partisi üyesi Afeni Shakur olan Tupac, samimiyeti ve eylem adamlığıyla siyah halk kitleleri arasında olağan üstü derecede sevilmiştir. Müzik piyasasında görülmedik satış rakamlarına ulaşmıştır. Bundan rahatsız olan müzik şirketleri ve politikasından rahatsız olan devlet güçlerinin ortak girişimiyle (bizce) 96 yılında henüz 25 yaşındayken bir tetikçinin kurşunuyla hayata gözlerini yummuştur. Polis şiddeti, siyahların buna ve yoksulluğa ve nice sorunlara, sömürülere maruz kalmasını anlatan “Changes” şarkısı Rap müziğin zirvesinde hala parıldamaktadır.
SİYAHİLERİN DEVRİMCİ PARTİSİ “KARA PANTER”!
Kara Panter Partisi, ABD’de siyahilerin haklarını ırkçı politikalara karşı savunmak için kurulmuş olan devrimci partidir. Asıl adı “Kara Panter Öz Savunma Partisi”dir.
Kara Panter Partisi, 1966’da Kaliforniya’nın Oakland kentinde kurulmuştur. Partinin kurulmasında iki kişi biliniyordur, bunlar; Huey Newton ve Bobby Seale’dir.
Partinin kuruluş amacı ilk başlarda şöyledir; Siyahilerin yaşadığı ve ırkçı polis uygulamalarına maruz kaldığı mahallelerde devriye atarak, mahalle sakinlerini polis şiddetine karşı korumaktır.
Kara Panter Öz Savunma Partisi, daha sonraları bütün siyahların hakları için ve başta insanca bir yaşam için silahlanmalarını ve hatta askerlik hizmeti olmak üzere beyaz Amerika’ya karşı bütün yükümlülüklerden bağışık tutulmalarını, hapisteki bütün Siyahların salıverilmesini ve beyaz Amerikalıların yüzyıllardır süren sömürüsünün bedeli olarak Siyahlara tazminat ödenmesini talep eden Marksist bir devrimci grup niteliği kazanmıştır. 1960 yılının sonlarında partinin üye sayısı en yüksek düzeye gelmiş ve 2 bini aşmıştır.
Marksist devrimci nitelik kazanan Kara Panterlerin ülkenin bir çok kentlerinde etkinlik gösteren şubeleri vardır. 1917 Büyük Ekim Devrimi’nin “Bütün İktidar Sovyetlere!” slogan gibi, Kara Panterlerin temel sloganı da “İktidar Halka!” (Power To The PEOPLE!) idi.
Kara Panterlerle polis arasındaki sürtüşmeler, 1960’ların sonları ile 1970’lerin başlarında Kaliforniya, New York ve Chicago’da silahlı çatışmalara yol açtı. Örgütün önderlerinden Newton, bu çatışmalardan birinde bir polis devriyesini öldürmek suçundan hapse atıldı. Bazı parti üyelerinin suç niteliği taşıyan eylemlerde bulunduğu biliniyordu, ama polisin örgüt üzerindeki sürekli baskısı yer yer şiddet amaçlı saldırılar biçimine büründü. Irkçı ve sömürgeci ABD devleti siyahilerin siyasal anlamda örgütlenmesinden ve hatta siyasi örgütlü bir silahlı güç olmasından pek rahatsız idi.
Polisin, Kara Panterlerle ilgili etkinlikleri konusunda birkaç kez Kongre soruşturması açıldı. 1970’lerin ortalarında üye sayısı önemli oranda azalan ve ABD’li birçok siyah önderin gözünde saygınlığını yitiren Kara Panter Partisi, şiddet kullanmaktan vazgeçerek geleneksel bir siyasi parti kimliğine büründü. Çalışmalarını Siyahların yaşadıkları mahallelere sosyal hizmetlerin götürülmesi üzerinde yoğunlaştırdı. Bizce bu durum insanlığın baş düşmanı ABD emperyalistlerinin siyahilerin örgütlülüğünü kontrol altına alma isteği ve onların direniş isteğini kırma girişimlerinin sonucudur.
CIA’NIN DEVRİMCİ POTANSİYELİ KIRMA GİRİŞİMİ VE KARA PANTER PARTİSİNİ MANİPLE, DEJENERE EDİŞİ
Bugün Rap müziğin laçkalaşıp da piyasanın bir ürünü olarak “Amerikan Rüyası” pazarının bir metası olarak var olduğu son zamanlarda; “asi hip-hop”un başına gelenler gibi, Kara Panter Partisi düşüncesinin de benzer bir durumla karşı karşıya olduğunu görmekteyiz.
Yakın yıllarda “Yeni Kara Panter Partisi” diye bir oluşum çıktı. Marksist-Leninist gerçek Kara Panterlerin ırkçılık karşıtlığının aksine bu yeni “soytarı”lar pek ırkçılar. -Öyle dizayn edildiler. Bu düşüncelerinde “Beyazların bebeklerini gebertin!” diyecek kadar da ileri gidiyorlar. ABD’de ki KKK, Nazi hayranları gibi beyaz üstünlüğünü savunan grupların; temel düşmanları olarak “zenciler, Yahudiler ve eşcinseller” olarak belirledikleri gibi bu sahte “Yeni Kara Panterler” de temel düşmanlarını “beyazlar, Yahudiler ve eşcinseller” olarak belirlemiş durumdalar.
Gerçek Kara Panterlerin sınıf mücadelesini öne çıkaran, beyaz-siyah insanların bir arada yürüttüğü mücadeleyi gasp eden bu soytarı grup, adeta siyahların her hangi bir isyan haline geçmesine karşı CIA tarafından oluşturulmuş bir emniyet sübabı görünümünde. Laçkalaşmış olan ırkçı ve sahte “Yeni Kara Panterler” ve laçkalaşmış, isyancı-devrimci ruhundan “arındırılmış” bir Hip-Hop kültürü siyahi halkın üzerinde “kara” bir bulut olarak gezinmekte bugün…
Son olarak gerçek Kara Panterlerin devrimci, isyancı ve Rapın gerçek özünü temsil eden ve önemli bir Rap sanatçısı olmasının yanı sıra bir eylem adamı ve örgüt adamı olan Tupac’ın şiirini sizlere sunuyoruz;
İSİMSİZ
Özgürlüğe kavuşunca lütfen uyandırın beni/
Çünkü dayanamıyorum tutsaklığa/
bana dayatılan bu kültürle hiç alakam yok/
Çürüyüp gideceğim cehalet içinde/
Ama gönül gözümle bakınca başka bir yerde/
öyle bir hayat görüyorum ki kraldık sanki/
ağaçlar tepeden tırnağa yemyeşildi/
güzelliklerden söz ediyordu herkes/
erkek kadın bir arada, eşitti/
Savaş yoktu, huzur içindeydik hepimiz/
Oysa şimdi bir kabusun içine uyanıyorum/
Yoksulluğa mahkummuş gibi yaşıyorum/
Özgürlüğe kavuşunca lütfen uyandırın beni/
Çünkü dayanamıyorum tutsaklığa/
açıkça ifade edemeyeceksem kendimi/
kör olsun gözlerim daha iyi”
ŞİİR ÇEVİRİSİ: Altay Öktem, Sabri Kılıç
Katkıda bulunanlar:
Adana Direniyor’dan Fatih
Muğla Direniyor’dan Ali
güzel bir anlatım olmuş emeğinize sağlık